ਅਮ੍ਰਿਤ ਲਾਲ ਮੰਨਣ
ਮੰਨੂ ਦੌਡ਼ਦੀ ਹੋਈ ਘਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈ ਤੇ ਅਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ, “ਚਾਚੀ ਜੀ, ਬਾਹਰ ਡਾਕੀਆ ਖਡ਼ੈ, ਤੁਹਾਡਾ ਅੱਜ ਇਕ ਹੋਰ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਇਐ।”
ਹਰੀਸ਼ ਦੀ ਪਤਨੀ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੀ, “ਦੱਸੋ ਜੀ, ਡਾਕੀਏ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਦੇਈਏ, ਛੋਟੂ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਇਆ ਹੋਣੈ।”
ਹਰੀਸ਼ ਬੋਲਿਆ, “ਪੰਜਾਹ ਕੁ ਰੁਪਏ ਦੇ ਦੇ, ਅਜੇ ਪਰਸੋਂ ਈ ਤੇਰੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਪੰਜਾਹ ਦਿੱਤੇ ਸੀ।”
ਦੋ ਕੁ ਮਿੰਟ ਮਗਰੋਂ ਪਤਨੀ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। ਆਪਣੇ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਪੋਤਰੇ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਉਸਨੂੰ ਫਡ਼ਾ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ, “ਆਹ ਲਓ ਜੀ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪਏ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਏ ਉਸਨੇ।”
ਸਤੀਸ਼ ਇਕਦਮ ਭਡ਼ਕ ਉੱਠਿਆ, “ਨਹੀਂ ਲਏ ਸਾਲੇ ਨੇ! ਹੋਰ ਮੱਝ ਖੋਲ੍ਹ ਦੇਈਏ। ਡਿਉਟੀ ਕਰਦੇ ਐ ਸਾਲੇ, ਸਾਡੇ ਸਿਰ ਅਹਿਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।” ਸਤੀਸ਼ ਇੱਕੋ ਸਾਹੇ ਬੋਲ ਗਿਆ।
ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਬੋਲੀ, “ਗੱਲ ਤਾਂ ਸੁਣ ਲਓ ਜੀ ਪੂਰੀ, ਵਿਹਲੇ ਲਡ਼ਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦੇ ਓ। ਡਾਕੀਆ ਕਹਿੰਦਾ– ‘ਉਸਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਪੋਤਰੇ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਅਡਰੈੱਸ ਅਧੂਰਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਦੋ ਦਿਨ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਪੁੱਛਦਾ ਰਿਹਾ। ਅੱਜ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਾਡੇ ਪੋਤਰੇ ਦਾ ਹੈ’।”
“ਅੱਛਾ! ਫਿਰ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇ ਦੇ ਉਹਦੀ ਖੱਜਲ-ਖੁਆਰੀ ਦੇ।” ਸਤੀਸ਼ ਬੋਲਿਆ।
“ਬੀਬਾ ਬੰਦਾ ਐ ਜੀ, ਵਧਾਈ ਨਹੀਂ ਲਈ ਉਹਨੇ। ਕਹਿੰਦਾ– ‘ਪਰਸੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਬਦੋ-ਬਦੀ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪਏ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਸੀ, ਡਾਕ ਵੰਡਣਾ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਡਿਊਟੀ ਐ, ਕੋਈ ਅਹਿਸਾਨ ਨਹੀਂ’।”
-0-
