-moz-user-select:none; -webkit-user-select:none; -khtml-user-select:none; -ms-user-select:none; user-select:none;

Sunday, November 27, 2011

ਪੁੜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਸਦੇ ਲੋਕ


             
 ਮਲਕੀਤ ਦਰਦੀ

ਹਾਮੀ ਤਾਂ ਧਰਮੇ ਨੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਸਰਦਾਰ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੱਕੀ ਕੀਤੀ ਗੱਲ ਢਿੱਡ ਵਿਚ ਹੀ ਰੱਖ ਲਈ।
ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਭਾਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੱਤ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਸਨ। ਮੰਦਰ ਵੀ, ਡੇਰਾ ਵੀ ਅਤੇ ਪੀਰਖਾਨਾ ਵੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਬਾਲਮੀਕੀਆਂ ਦੇ ਇਕ ਧੜੇ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰ ਲਈ ਤਾਂ ਕੇਹਰ ਸਿੰਘ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੇ ਧਰਮੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋੜਮੇ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀਵਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤੋਰ ਲਿਆ। ਪਿੰਡ ਦੀ ਸ਼ਾਮਲਾਤ ਵੀ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਦਿਵਾ ਦਿੱਤੀ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਉਗਰਾਹੀ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਲਮੀਕੀਏ ਦੋ ਧੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡੇ ਗਏ।
ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਆ ਗਈਆ। ਜੱਥੇਦਾਰ ਆਪਣੇ ਲਾਮ ਲਸ਼ਕਰ ਸਮੇਤ ਧਰਮੇ ਦੇ ਘਰ ਆ ਧਮਕਿਆ।
ਦੇਖ ਲੈ ਧਰਮ ਸਿੰਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਤੇਰੀ ਅੜੀ ਪੁਗਾ ਦਿੱਤੀ…ਤੂੰ ਵੀ ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕੀਤੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਾ ਕੇ ਦਿਖਾਵੀਂ।
ਦੇਖੋ ਜੀ, ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾ ਲੈਨਾਂ, ਪਰ…ਅਸਲੀ ਗੱਲ ਉਸ ਦੇ ਸੰਘ ਵਿਚ ਹੀ ਅਟਕ ਗਈ।
ਪਰ ਪੁਰ ਕੀ…?ਜੱਥੇਦਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਲੀ ਪੱਗ ਦਾ ਪੇਚ ਠੀਕ ਕਰਦਿਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਕੋਏ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦਿਆਂ ਪੁੱਛਿਆ।
ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਤਾਂ ਸਰਦਾਰ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕਾਂਗਰਸੀਏ ਵੱਲ ਹੀ ਭੁਗਤਣਗੇ…ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੀਰ ਕਮਾਉਂਦੇ ਨੇ।ਧਰਮੇ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਨਿਕਲ ਗਈ।
                                           -0-

Sunday, November 20, 2011

ਬੇਵਸੀ


ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਟਹਿਣਾ

ਕੌਣ ਸੀ…?ਪਤਨੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।
ਉਹੀ…ਸਰਦਾਰ।ਪਤੀ ਬੁੜਬੁੜਾਇਆ।
ਅੱਧੀ ਰਾਤੀਂ ਆਇਐਂ ਘਰੇ…ਤੜਕੇ ਫੇਰ ਆ ਗਿਆ ਸੰਦੇਹਾ, ਅਖੇ ਛੇਤੀ ਕਰ ਗੰਨਾ ਲਿਜਾਣਾ ਮਿੱਲ ’ਚ, ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਲੋਹੇ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਵਾਂ।
ਤੈਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰੀ ਕਿਹਾ, ਹਸਾਬ ਕਰ, ਪਰੇ ਛੱਡ ਖਹਿੜਾ ਸੀਰ ਦਾ, ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਘਾਟਾ ਐ ਮਜ਼ੂਰੀ ਦਾ।ਪਤਨੀ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ।
ਚੰਗਾ ਚਾਹ ਲਿਆ ਬਣਾਕੇ ਘੁੱਟ, ਅੱਜ ਹਸਾਬ ਕਰਕੇ ਨਬੇੜ ਦਿੰਨੇ ਆਂ।ਪਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਬੋਲੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਹ ਲੋਕ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬੰਦਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਚੰਮ ਉਧੇੜਨ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ ਐ।
ਚਾਹ…? ਚਾਹ ਪੱਤੀ ਤਾਂ ਹੈ ਨੀ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ।ਪਤਨੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ।
ਬਿਨਾ ਚਾਹ ਪੀਤਿਆਂ ਮਜਬੂਰ ਪਤੀ ਚਾਹ ਵਾਲਾ ਕੌਲਾ ਕੱਛ ਵਿਚ ਦੇ, ਸਾਫਾ ਮੋਢੇ ਤੇ ਧਰਦਾ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ।
                                         -0-

Wednesday, November 16, 2011

ਛੇ ਪੁੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਂ


ਬਿੱਕਰ ਸਿੰਘ ਆਜ਼ਾਦ

ਅੱਸੀ ਸਾਲਾ ਬੁੱਢੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਟਾਇਲੈਟ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਵੇਖ ਕੇ ਨੂੰਹ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ਠੂੰਹੇਂ ਡੇਗਣ ਲੱਗ ਪਈ, ਸ਼ੌਕਾਂ ਪਿੱਟੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਪਤੈ ਬਈ ਵਾਸ਼ਰੂਮ ’ਚ ਜੁਆਕਾਂ ਨੇ ਬਹਿਣਾ ਹੁੰਦੈ, ਵਾੜਿਆਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਜਾਈ ਮਰੀਦਾ? ਸੜੇਹਾਂਦ ਵਰਾਹ ਕੇ ਨਿਕਲ ਆਈ ਆ ਬੈਤਲ…।
ਪਤਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਧੀਰਾ ਵੀ ਭੜਕ ਉੱਠਿਆ, ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਆਈ ਗੁਸਲਖਾਨਾ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀ ਨੂੰ? ਹੁਣ ਜੁਆਕ ਕਿੱਥੇ ਬਹਿਣਗੇ? ਗੰਦ ਖਲਾਰ ਕੇ ਆਗੀ, ਲਮਲੇਟ ਹੋਗੀ ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੰਜੇ ’ਤੇ। ਨਿਆਈਂ ’ਚ ਜਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਟੁੱਟਦੀਆਂ ਸੀ? ਕੌਲੇ ਕੱਛਣ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਡੰਗੋਰੀ ਫੜਕੇ ਬਾਹਰਲੇ ਗੁਆੜਾਂ ਤੱਕ ਲੁਤ-ਸੁਤ ਕਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਐਂ
ਪੁੱਤ! ਚਾਅ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਔਹਰ-ਸ਼ੌਹਰ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੱਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਨਾ। ਢਿੱਡ ’ਚ ਉੱਠੀ ਲੀਹ ਕਾਰਨ ਡਿੱਗਦੀ ਢਹਿੰਦੀ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੁੰਦੀ-ਹੁੰਦੀ ਮਸਾਂ ਔਥੋਂ ਤੱਕ ਅਪੜੀ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਹੋ ਕੇ ਫਲੱਸ਼ ’ਚ ਪਾਣੀ ਵੀ ਛੱਡ ਆਈ ਸਾਂ। ਸਾਫ ਪਿਐ ਫਲੱਸ਼। ਹਿੰਮਤ ਜਵਾਬ ਦੇ ਗਈ ਕਰਕੇ ਈ ਇੱਥੇ ਬੈਠੀ ਸਾਂ। ਸਿਆਣੀ ਔਲਾਦ ਬੁੱਢੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ ’ਤੇ ਹੈ-ਦਿਆ ਕਰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਆ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਬਾਨ ਦੀ ਈ ਕੁਛ ਸ਼ਰਮ ਮੰਨ ਲਿਆ ਕਰੋ ਜਿਹੜੇ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਬਥੇਰਾ ਠਿੱਠ ਕਰਦੇ ਆ ਬਈ ਛੀ ਪੁੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਠੋਕਰਾਂ ਖਾਂਦੀ ਫਿਰਦੀ ਆ…
ਛੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ’ਚੋਂ ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਈ ਕੂਲਾ ਦਿਸਿਆ ਸੀ? ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਨਾ ਰਹਿ ਪੀ?
ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੂਲਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਪੁੱਤ। ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿ ਕੇ ਵੇਖ ਲਿਆ। ਛੀਏ ਦੇ ਛੀਏ ਬੁੱਢੀ-ਠੇਰੀ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਕੁੱਤੇ ਵਾਂਙੂੰ ਪੈਂਦੇ ਓ। ਜਿਵੇਂ ਮਾਂ ਨਹੀਂ, ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੋਵਾਂ। ਹੁਣ ਮੈਂ ਕਿੰਨਾਂ ਕੁ ਚਿਰ ਲੱਤਾਂ ਘੜੀਸਦੀ ਬਾਹਰ-ਅੰਦਰ ਤੁਰੀ ਫਿਰੂੰ…?
ਲੁਤਰੋ ਵੇਖ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਆ। ਰੁਕਦੀ ਕਿਹੜੀ ਆ ਕਿਤੇ।ਧੀਰਾ ਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਕੱਟ ਗਿਆ। ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਖਰੀਆਂ-ਖਰੀਆਂ ਸੁਣਨੀਆਂ ਉਸ ਲਈ ਔਖੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।
                                      -0-

Monday, November 7, 2011

ਅੰਦਰਲੀ ਗੱਲ


ਦਰਸ਼ਨ ਜੋਗਾ

ਆਂਟੀ ਜੀ!ਸ਼ੁਸ਼ਮਾ ਨੇ ਅਵਾਜ਼ ਦਿੰਦਿਆ ਦਰਵਾਜੇ ਦੀ ਬਾਹਰਲੀ ਜਾਲੀ ਵੀ ਖਡ਼ਕਾਈ।
ਆਜਾ ਬੇਟਾ ਲੰਘਿਆ।ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਦਿਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਕੌਰ ਬੋਲੀ।
ਦੋਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਦਿਆਂ ਬੈੱਡ ’ਤੇ ਪਿਆ ਸੁੱਚਾ ਸਿੰਘ ਬੈਠਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਕਮਰੇ ਅੰਦਰੋਂ ਹੀ ਬੋਲਿਆ, ਆਜੋ ਬੇਟਾ ਆਜੋ।
ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਤਰੀਕਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਰਿਟਾਇਰਡ ਜੋੜੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਆਪਣੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਲਈ ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫੀ ਮਿੱਠੀ ਸੁਰ ਵਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਬੈਠੋ ਬੇਟਾ, ਸਭ ਠੀਕ ਐ?
ਹਾਂ ਆਂਟੀ ਜੀ।ਸੁਸ਼ਮਾ ਨੇ ਮੁੱਠੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਪੈਸੇ  ਮਾਲਕਣ ਵੱਲ ਵਧਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
ਤੇਰੀ ਸਿਹਤ ਕਿਮੇ ਐ, ਕੱਲ੍ਹ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਗਏ ਸੀ?ਪਵਿੱਤਰ ਕੌਰ ਫਿਰ ਬੋਲੀ।
ਬੱਸ! ਠੀਕ ਈ ਐ ਆਂਟੀ ਜੀ, ਦਵਾਈ ਲਈ ਜਾਨੇਂ ਆਂ।
ਕੋਈ ਨੀ ਕਰੂਗਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਭਲੀ, ਉਹਦੇ ਘਰ ਦੇਰ ਐ ਅੰਧੇਰ ਨੀ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਅੰਕਲ ਨਾਲ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਆਂ, ਬੀ ਐਨੀ ਨਰਮ ਕੁੜੀ ਐ ਬਿਚਾਰੀ, ਕੈਅ ਸਾਲ ਹੋਗੇ ਰੱਬ ਕੰਨੀ ਝਾਕਦੀ ਨੂੰ। ਕਈਆਂ ਦੇ ਤਾਂ ਊਂਈ ਸਿੱਟੀ ਜਾਂਦੈ ਰੋੜਿਆਂ ਬਾਂਗੂ। ਨਾਲੇ ਬੇਟਾ ਆਪਣਾ ਲਛਮਣ ਜਦੋਂ ਦਾ ਬਠਿੰਡੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗਿਐ, ਸਾਡਾ ਤਾਂ ਆਪ ਨੀ ਜੀਅ ਲੱਗਦਾ ਜੁਆਕਾਂ ਬਿਨਾਂ।
ਆਂਟੀ, ਥੋਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਈ ਐ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਟੈਸਟ ਵੀ ਠੀਕ ਆਏ ਨੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਐ, ਡਾਕਟਰ ਕਹਿਦਾ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਕੁਛ ਚਿਰ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਖਾਣੀ ਪਊ। ਥੋਡੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਢਿੱਡ ਹੌਲਾ ਕਰ ਲੈਨੀ ਆਂ, ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਤਾਂ ਦੱਸੀ ਵੀ ਨ੍ਹੀਂ ਜਾਂਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਗੱਲ।
ਚੱਲ ਕੋਈ ਨੀ ਧੀਏ, ਕਰੂ ਰਾਮ ਭਲੀ। ਜਾਂਦੀ ਹੋਈ ਜਾਲੀ ਭੇਡ਼ ਜੀਂ।
ਉੱਠ ਕੇ ਪਤੀ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਅੰਦਰ ਵਡ਼ਦਿਆਂ ਪੈਸੇ ਅਲਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਾਂਭਦਿਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਕੌਰ ਬੋਲੀ, ਦੇਖਲੋ ਬਿਚਾਰੀ ਕਿੰਨੀ ਕੂਨੀ ਐਦੋਵੇਂ ਜਣੇ ਚੁੱਪ ਜਿਹੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਐ। ਨਾ ਖਡ਼ਕਾ ਨਾ ਦਡ਼ਕਾ। ਸਵੇਰੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ’ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਐ, ਆਥਣੇ ਘਰੇ ਵਡ਼ਦੇ ਐ। ਕਮਰੇ ’ਚ ਬੈਠਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਵੀ ਨੀ ਲਗਦਾ।
ਆਹੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਐ, ਓਹ ਪਹਿਲਿਆਂ ਦੇ ਤਾਂ ਜਵਾਕ  ਨੀ ਸੀ ਟਿਕਣ ਦਿੰਦੇ। ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਸੀ, ਸਾਲੇ ਧਮੱਚਡ਼ ਪਾਈ ਰੱਖਦੇ। ਐਤਕੀਂ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸੋਚਕੇ ਦਿੱਤੈ ਮਕਾਨ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ।
ਚੰਗਾ ਹੋਲੀ ਬੋਲ, ਐਵੇਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਅਗਲਾ ਸੁਣ ਲੈਂਦੈ ਅੰਦਰ ਦੀ ਗੱਲ।
ਪਵਿੱਤਰ ਕੌਰ ਨੇ ਬਾਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਬਾਹਰ ਬਿਡ਼ਕ ਜਿਹੀ ਲੈਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
                                              -0-