-moz-user-select:none; -webkit-user-select:none; -khtml-user-select:none; -ms-user-select:none; user-select:none;

Monday, February 25, 2013

ਨਜ਼ਰ ਤੇ ਨਜ਼ਰ



ਹਰਭਜਨ ਖੇਮਕਰਨੀ

ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਬੇ-ਟਿਕਟ ਭੀ ਨੇ ਗੱਡੀ ਦੇ ਰਿਜਰਵ ਡੱਬਿਆਂ ਤੇ ਵੀ ਕਬਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਔਖਿਆਂ ਹੋ ਕੇ ਮਿਨਾਕਸ਼ੀ ਰਿਜਰਵ ਸੀਟ ਵਾਲੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਚ੍ਹ ਤਾਂ ਗਈ, ਪਰ ਸੀਟ ਮਿਲਣੀ ਤਾਂ ਕੀ ਖਲੌਣ ਵਾਸਤੇ ਵੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਇਕੱਲਿਆਂ ਰਾਤ ਦਾ ਸਫਰ ਸੌਖਿਆਂ ਕਰਨ ਖਾਤਰ ਰਿਜਰਵ ਕਰਵਾਈ ਸੀਟ ਨੂੰ ਮਿੰਨਤਾਂ ਕਰਨ ਤੇ ਵੀ ਸੁਆਰੀਆਂ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਾ ਹੋਈਆਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛ ਚੁੱਕੀ ਭੀ ਤੋਂ ਘਬਰਾਈ ਬੱਚੀ ਦੇ ਰੋਣ ਤੇ ਤਰਸ ਆਇਆ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਕਿ ਅਕਸਰ ਮਰਦਾਨਾ ਸੁਆਰੀਆਂ ਬੱਚੇ ਤੇ ਤਰਸ ਕਰਕੇ ਸੀਟ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ, ਉਸਨੇ ਬੈਠੀਆਂ ਸੁਆਰੀਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਤੇ ਸੁਆਲੀਆ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ, ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਫਰ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਵੀ ਸੁਆਰੀ ਸੀਟ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਾ ਹੋਈ। ਆਖਰ ਇੱਕ ਜਨਾਨੀ ਸੁਆਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਠੀ ਤੇ ਬੈਠਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਆ ਜਾ ਭੈਣ, ਐਥੇ ਬੈਠ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਆ ਲੈ, ਕਿਵੇਂ ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਬੇਹਾਲ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਏ।
ਸੀਟ ਤੇ ਬੈਠਦਿਆਂ ਮਿਨਾਕਸ਼ੀ ਨੇ ਪਰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਬੋਤਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹੱਥ ਮਾਰਿਆ ਤਾਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਗਈ। ਕਾਹਲੀ ਵਿੱਚ ਬੋਤਲ ਘਰ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ। ਸੀਟ ਦੀ ਢੋਹ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਨ ਜੋਗੀ ਥਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁੱਧ ਕਿਵੇਂ ਪਿਲਾਵੇ। ਉਸਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬਹੁਤੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਉਸ ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ। ਉਸ ਦੀ ਦੁਬਿਧਾ ਨੂੰ ਭਾਪਦਿਆਂ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਜਨਾਨੀ ਸੁਆਰੀ ਨੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਛੱਡੇ, ਧੀਏ, ਲੀੇ ਦਾ ਓਹਲਾ ਕਰਕੇ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਆ ਲੈ, ਇਹ ਲੋਕ ਵੀ ਤਾਂ ਮਾਵਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੀ ਕੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਨੇ।
ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਨਜ਼ਰਾਂ ਖੁੰਡੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ।
                                          -0-
                                                                     
                                                                    

Tuesday, February 19, 2013

ਰਹਿਨੁਮਾ



ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਕਿਵੀ

ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੀ ਡਾਕਟਰ ਉਸ ਮੁਨੀ ਬਾਬਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਚਨ ਸੁਣਨ ਜਾਂਦਾ। ਹਰ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਂਦਾ। ਮੁਨੀ ਬਾਬਾ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਤਸਵੀਰ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘਰ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆਂ ਉਹ ਫੋਟੋ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਂਦਾ।
ਅੱਜ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਦਿਆਂ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੱਥ ਕੰਬ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਮੁਨੀ ਬਾਬੇ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਸੀ।
ਅੱਜ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਮੁਨੀ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਤਰਲੇ ਕੱਢਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ। ਆਖਰ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਹੀ ਗਿਆ। ਪਰ ਹੁਣ ਡਾਕਟਰ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਹੀ ਮੁਨੀ ਬਾਬੇ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ। ਹੁਣ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਮੁਨੀ ਬਾਬਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।
                                        -0-

Tuesday, February 12, 2013

ਆਪਣਾ-ਪਰਾਇਆ



ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ‘ਬੇਗਾਨਾ’

ਰਾਹਗੀਰ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੁਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਈ ਮਦਦ ਲਈ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਵੀਹ-ਬਾਈ ਸਾਲ ਦਾ ਜਵਾਨ ਮੁੰਡਾ ਲਹੂ ਦੇ ਛੱਪੜ ਵਿੱਚ ਬੇ-ਸੁੱਧ ਪਿਆ ਸੀ। ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਗੱਡੀ ਵਾਲਾ ਉਸਦੇ ਸਕੂਟਰ ਨੂੰ ਫੇਟ ਮਾਰ ਕੇ ਸੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੈਂ ਸੌ ਨੰਬਰ ਡਾਇਲ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗੀ। ਉਹ ਹਾਮੀ ਭਰਕੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤਕ ਨਹੀਂ ਆਏ ਤਾਂ ਮੈਂ ਲੰਘਦੇ ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਕਾਰ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਉਸ ਵਿਚਾਰੇ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਪੁਚਾ ਸਕਾਂ। ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾ ਰੁਕਿਆ। ਇੱਕ ਕਾਰ ਰੁਕੀ ਤਾਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਗੱਲ ਬਣ ਗਈ, ਹੁਣ ਇਹ ਬਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਮੇਰੀ ਗਲਤਫ਼ਹਿਮੀ ਛੇਤੀ ਹੀ ਦੂਰ ਹੋ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਾਰ ਵਾਲਾ ਬਾਊ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਤੁਰ ਗਿਆਏਥੇ ਤਾਂ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਚ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਕਿੰਨੇ ਮਰਦੇ ਨੇ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਪੰਗੇ ਚ ਪੈਂਦੇ ਹੋ, ਐਵੇਂ ਪੁਲੀਸ ਖਿੱਚੀ ਫਿਰੂਗੀ।
ਰਾਤ ਦੇ ਸਾਢੇ ਗਿਆਰਾਂ ਵੱਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਦੋਬਾਰਾ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਮਰ ਜਾਊਗਾ ਉਦੋਂ ਆਉਂਗੇਖੈਰ, ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਦ ਉਹ ਆਏ ਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਉੱਥੇ ਛੱਡ ਗਏ। ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਮੈਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਦੇ ਸਕੂਟਰ ਦੀ ਡਿੱਕੀ ਖੋਲ੍ਹੀ ਤੇ ਕਾਗਜ਼-ਪੱਤਰ ਫਰੋਲ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਭਿਆ। ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਮੋਟਰ-ਸਾਇਕਲ ਤੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਇਤਲਾਹ ਦੇਣ ਲਈ ਚੱਲ ਪਿਆ।
ਉਸਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਘੰਟੀ ਵਜਾਈ। ਦਰਵਾਜਾ ਖੁਲ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਕਿਹਾ, “ਮੇਨ ਸੜਕ ਤੇ ਜੋ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਹੋਇਐ…”
ਏਨਾ ਸੁਣਕੇ ਹੀ ਬੰਦਾ ਭੜਕ ਪਿਆ, “ਹੁਣ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਹੋਣੈ ਤੇ…”
ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਟੋਕਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁੰਡੇ ਪਵਨ ਦਾ ਹੋਇਐ। ਪੁਲੀਸ ਉਸਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰ ਵਾਲੇ ਬਾਊ ਜੀ ਵਾਹੋ-ਦਾਹੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲ ਦੌੜ ਰਹੇ ਸਨ। 
                 -0-
                                                           

Tuesday, February 5, 2013

ਟੇਢੀ ਉਂਗਲ



ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਬਰੇਟਾ

ਸੰਦੀਪ ਨੂੰ ਵਿਆਹੀ ਆਈ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤਿੰਨ ਵਰ੍ਹੇ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਸਾਰ ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਤੇ ਹੋਰ ਵੱਡਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾ ਕੇ ਦਿਨ ਦਾ  ਕੰਮ ਕਾਰ ਸੁਰੂ ਕਰਨਾ ਜਿਵੇਂ ਉਸਦਾ ਨਿੱਤ ਨੇਮ ਸੀ ਅਪਣੀ ਲਿਆਕਤ ਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਕਈ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਰੀਤਾਂ ਉਸਨੇ ਬੰਦ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ
 ਬੇਟਾ ਕੱਲ ਤੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦਾ ਸਰਾਧ ਹੈ ਪੰਡਤ ਨੂੰ ਭੋਗ ਲਵਾ ਕੇ  ਰੋਟੀ ਬਾਕੀ ਟੱਬਰ ਨੂੰ ਫੇਰ ਦੇਈਂ ਕਿਤੇ ਵੱਡੇ-ਵਡੇਰੇ ਨਰਾਜ਼ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ ਘਰ 'ਚ ਸਭ ਉਨਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਬਰਕਤਾਂ ਨੇਸੰਦੀਪ ਦੀ ਸੱਸ ਨੇ ਹਰ ਵਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਾਉਦਿਆਂ  ਅਪਣੀ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ
ਠੀਕ ਹੈ, ਮਾਂ ਜੀ ਚਿੰਤਾ ਨਾਂ ਕਰੋ ਸਭ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ
ਪੰਡਤ ਨੂੰ ਖਵਾਈ ਰੋਟੀ ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਦਾਦਾ ਜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀਂ ਇਹ ਸਬ ਟੰਡ-ਕਮੰਡ ਆਡੰਬਰ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਸੰਦੀਪ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਹੀ ਉਸਲ ਵੱਟੇ ਲੈਂਦਿਆਂ ਸੋਚ ਘੁੰਮਾਈ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਤਿਕੜਮ ਲਾਈ ਜਾਵੇ ਕਿ ਸੱਪ ਵੀ ਮਰਜੇ ਤੇ ਸੋਟੀ ਵੀ ਬਚਜੇ ਅਚਾਨਕ ਉਸਨੂੰ ਤਰਕੀਬ ਸੁੱਝੀ ਤਾਂ ਜਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਨੀਂਦ ਆਈ ਰੋਜ ਦੀ ਤਰਾਂ ਉਸਨੇ ਅਪਣੇ ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾਏ ਗੜਵੀ ਵਿਚੋਂ ਗਲਾਸ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਪਾਉਂਦਿਆ ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਅਪਣੀ ਤਰਕੀਬ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖੋਲਣੇ ਸੁਰੂ ਕੀਤੇ
ਮਾਤਾ ਜੀ, ਸਮਝ ਨੀ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਦੱਸਾਂ?” ਕਹਿ ਸੰਦੀਪ ਜਾਣਕੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚੋਂ ਕੌਲੀ ਚੁੱਕਣ ਚਲੀ ਗਈ
 “ਕੀ ਗੱਲ ਆ ਬੇਟਾ,ਦੱਸੋ-ਦੱਸੋ?” ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ
ਬਾਪੂ ਜੀ,ਰਾਤ ਸੁਪਨੇ 'ਚ ਦਾਦਾ ਜੀ ਆਏ ਮੇਰਾ ਸਿਰ ਪਲੋਸਿਆ ਕੋਲ ਬਿਠਾ ਕੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੇ,ਬੇਟਾ ਅੱਜ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਗਤੀ ਹੋ ਗਈ ਮੇਰਾ ਸ਼ਰਾਧ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ ਜੇ  ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂਮੇਰੇ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਹ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏਕਹਿੰਦਿਆ ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਦੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਤੋਂ ਸੰਦੀਪ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨੇੜੇ ਹੀ ਹੈ
ਕੁੱਝ ਚਿਰ ਚੁੱਪ ਪਸਰੀ ਰਹੀ ਨੂੰਹ ਦੇ ਤਰਕ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੁੱਝ ਰਿਹਾ ਸੀ
ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨੀ ਆਉਦੀਂ ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੀਏਕਹਿੰਦਿਆਂ ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਚੁੱਪ ਤੋੜਨੀ ਚਾਹੀ
ਠੀਕ ਆ, ਬੇਟਾ ਜਿਵੇਂ ਵੱਡ-ਵਡੇਰੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਆ ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਈ ਕਰਦੇ ਸੀ ਜੇ  ਉਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਛੱਡੋ ਪੰਡਤ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖੁਆਉਣੀ
ਹਾਂ ਸੰਦੀਪ ਪੁੱਤ ,ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਘਰਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਚਾਹੀਦੀ ਆ ਜੇ ਉਹ ਐਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਆਂਕਹਿੰਦਿਆ ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਰੱਖੀ
ਠੀਕ ਹੈ ਫੇਰ,ਬਾਪੂ ਜੀ ਜਿਵੇਂ ਸੋਡੀ ਮਰਜੀ ਕਹਿ ਸੰਦੀਪ ਜਿੱਤੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਵਾਂਗ ਉਠੀ ਤੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਅਪਣੇ ਰੋਜ ਮਰਾ ਦੇ ਕੰਮ ਤੇ ਲੱਗ ਗਈ
                           -0-