-moz-user-select:none; -webkit-user-select:none; -khtml-user-select:none; -ms-user-select:none; user-select:none;

Monday, June 24, 2013

ਦੋ ਨੰਬਰ ਦਾ ਬੂਟ



 ਡਾ. ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ

ਮਨਿੰਦਰ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਪਤੀ ਅਤੇ ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁੱਖ-ਸਾਧਨ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਮਿਲ ਗਏ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਦਾ ਪਤੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀਹ ਦਿਨ ਦੌਰੇ ਤੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ। ਮਨਿੰਦਰ ਅਤੇ ਉਹਦੀ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਧੀ ਮਹਿਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਇਕੱਲਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀਆਂ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਨਿੰਦਰ ਦੇ ਪੇਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਉਹਦੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਦੋਸਤ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਬਦਲੀ ਇਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ। ਆਉਣ ਜਾਣ ਕੁਦਰਤੀ ਸੀ। ਮਨਿੰਦਰ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਬੋਰੀਅਤ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਦੂਰ ਹੋ ਗਈ।
ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਘੁੰਮਣ ਫਿਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੈਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਛੱਡਣ ਆਇਆ ਤਾਂ ਵਾਪਿਸ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਫੀ ਲਈ ਕਹਿਕੇ ਸੋਫੇ ਤੇ ਹੀ ਟੇਢਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਾਰੋਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਚੀਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਸੂਟ ਕੱਢਦੀ ਬਿਟੀਆ ਮਹਿਕ ਅਚਾਨਕ ਬੋਲੀ, ਅੰਕਲ! ਆਪ ਹਮਾਰੇ ਪਾਪਾ ਹੋ
ਨਹੀਂ ਤਾਂ…” ਸ਼ੈਲੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਨਾਂਹ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ।
ਫਿਰ ਤੁਮ ਪਾਪਾ ਕੀ ਤਰਹ ਮੰਮੀ ਕੋ ਪੱਪੀ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਥੇ
ਤਿੱਖੀ ਜਿਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦਿਆਂ ਮਹਿਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫੜਿਆ ਦੋ ਨੰਬਰ ਦਾ ਬੂਟ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਵਗਾਹ ਮਾਰਿਆ।
                                    -0-

Monday, June 17, 2013

ਇਤਰਾਜ਼



ਭੀਮ ਸਿੰਘ ਗਰਚਾ

ਨੌਕਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਗਿਲਾਸ ਲਿਆਕੇ ਮੇਜ਼ ਉੱਤੇ ਪਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਤਾਂ ਜ਼ੈਲੇ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਗਿਲਾਸ ਚੁੱਕ ਕੇ  ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਮੋੜ ਦਿੱਤੇ। ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੁਰਸੀਆਂ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਦੋਹਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਬੋਲਿਆ, ਜਦ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਦਾਰੂ ਪੀਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਗਿਲਾਸ ਕਿਉਂ ਮੰਗਵਾਏ?
ਕਾਹਦਾ ਇਤਰਾਜ਼?ਉਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਹੌਲੇ ਜਿਹੇ ਬੋਲਿਆ।
ਦੇਖੋ ਯਾਰ! ਤੁਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਰਵਿਦਾਸੀਆਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਓ ਤੇ ਮੈਂ ਜੱਟਾਂ ਦਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਈ ਐ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਤ ਨੂੰ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਸਮਝਕੇ ਨਫਰਤ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਕਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਨਫਰਤ ਕਰਦੇ ਨੇ। ਪਰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ’ਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਇਸਲਈ ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਜੂਠੇ ਗਿਲਾਸ ’ਚ ਦਾਰੂ ਪੀਣ ’ਚ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ।
ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਐ। ਇਸ ਵਾਰ ਜ਼ੈਲੇ ਦਾ ਦੂਜਾ ਦੋਸਤ ਬੋਲਿਆ।
ਉਸਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਜ਼ੈਲਾ ਇਕਦਮ ਤ੍ਰਭਕ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, ਹੈਂ! ਯਾਰ ਤੂੰ ਇਹ ਕੀ ਕਹਿ ਰਿਹੈਂ?
ਸੱਚ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ,ਉਹ ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿੱਖੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਬੋਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਹੱਸਦਾ ਏਂ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਮੈਲੇ-ਕੁਚੈਲੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ ਤਾਂ ਉਲਟੀ ਆਉਣ ਨੂੰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਐ। ਤੂੰ ਦਾਤਣ-ਕੁਰਲੀ ਤਾਂ ਕਦੇ ਕਰਦਾ ਈ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਹਰ ਵੇਲੇ ਤੇਰੇ ਮੂੰਹ ’ਚੋਂ ਗੰਦੀ ਹਵਾੜ ਮਾਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਐ। ਫਿਰ ਕਿਹੜਾ ਪੀ ਲਊ ਤੇਰੇ ਜੂਠੇ ਗਿਲਾਸ ’ਚ?
                                        -0-

Sunday, June 9, 2013

ਸੰਸਕਾਰ



ਡਾ.ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 

          ਫੁੱਟਬਾਲ ਮੈਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਿਡਾਰਨਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਂਦੀਆਂ ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ 'ਚ ਖੇਡਣ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੁਰਖ ਚਿਹਰਿਆਂ ਤੋਂ ਮੁੜਕਾ ਚੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਖਿਡਾਰਨਾ ਨੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਖੇਡ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਲਾਹ ਕੇ ਪਰਾਂ ਵਗ੍ਹਾ ਮਾਰੀਆਂ। ਮਿਸਜ਼ ਜੌਨਸਨ ਨੇ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਇੱਕਠੀਆਂ ਕਰਕੇ ਲੌਂਡਰੀ 'ਚ ਧੋਣ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣੀਆਂ ਸਨ। ਜਦ ਉਸਨੇ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਦੋ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਘੱਟ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਦੋਬਾਰਾ ਗਿਣਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਉਲਝਣ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, " ਉਹੋ! ਦੋ ਟੀ -ਸ਼ਰਟਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੱਧਰ ਹਵਾ ਹੋ ਗਈਆਂ।" 
             "ਹਵਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ, ਮਿਸਜ਼ ਜੌਨਸਨ," ਟੀਮ ਦੇ ਕੋਚ ਨੇ ਠਰੰਮੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ,  " ਤੈਨੂੰ ਪੰਜ -ਸੱਤ ਮਿੰਟ ਹੋਰ ਉਡੀਕਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਟੀਮ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਦੋ ਭਾਰਤੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਚੇਂਜ ਰੂਮ 'ਚ ਜਾ ਕੇ ਟੀ -ਸ਼ਰਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਐਨਾ ਕੁ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਲੱਗ ਹੀ ਜਾਂਦਾ।" 
          "ਜੇ ਬਾਕੀ ਕੁੜੀਆਂ ਖੇਡ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਬਦਲ ਲੈਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ?" ਮਿਸਜ਼ ਜੌਨਸਨ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਸੁਆਲ ਕੀਤਾ। 
         "ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਮਿਸਜ਼ ਜੌਨਸਨ, ਅਸੀਂ ਸੰਗ-ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਲੋਈ ਨੂੰ ਕਿੱਲੀ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਟੰਗਣਾ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨੰਗੇਜ਼ ਪਰੋਸਣਾ ਸਾਡੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।" ਟੀ-ਸ਼ਰਟ ਫੜਾਉਣ ਆਈ ਪਿੱਛੇ ਖੜੀ ਰੀਤ ਨੇ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।
                                                 -0-


Sunday, June 2, 2013

ਭੁਲੇਖਾ



 ਦਰਸ਼ਨ ਜੋਗਾ

ਕੱਲ੍ਹ ਜੋ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਯਾਦ ਕਰੋ। ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਅਧਿਆਪਕਾ ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਈ।
ਲੜਕੇ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਪਾਠ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਪਿਛਾਂਹ ਬੈਠੀਆਂ ਦੋ ਲੜਕੀਆਂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕੁਝ ਕਹਿ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।
ਹਾਏ-ਹਾਏ ਨੀ ਦੱਸਾਂ ਮੈਡਮ ਨੂੰ!ਇਕ ਲੜਕੀ ਇਕਦਮ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਹੋਲੀ, ਜਿਵੇਂ ਦੂਸਰੀ ਨੇ ਕੋਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਲਤ ਗੱਲ ਕਹਿ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ।
ਅਧਿਆਪਕਾ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਦਿਆਂ ਇਕਦਮ ਲਾਲ-ਪੀਲੀ ਹੁੰਦੀ ਕੜਕੀ, ਇੱਧਰ ਆਓ ਨੀ ਕੀ ਕਰਦੀਓਂ, ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਦੱਸ ਤੂੰ?
ਅਧਿਆਪਕਾ ਨੇ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਡਾਂਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਲੜਕੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਅੱਗੇ ਨੀਵੀਂ ਪਾਈ ਚੁੱਪ ਖੜੀ ਸੀ।
ਨੀ ਬੋਲਦੀ ਕਿਉਂ ਨ੍ਹੀਂ? ਘਰਦੇ ਥੋਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਭੇਜਦੇ ਐ, ਤੁਸੀਂ ਪਤਾ ਨ੍ਹੀਂ ਕੀ ਊਲ-ਜਲੂਲ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹਿਨੀਉਂ। ਫਟਾਫਟ ਦੱਸ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਡੰਡਾ ਐ ਮੇਰੇ ਕੋਲ…।
ਤੂੰ ਦੱਸ ਨੀਂ, ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਤੈਨੂੰ ਇਹ? ਅਧਿਆਪਕਾ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਦੂਜੀ ਲੜਕੀ ਵੱਲ ਵੀ ਵਰ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਵੇਖਕੇ ਬੋਲ ਨਾ ਸਕੀ।
ਥੋਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨ੍ਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਹੁਣ ਬੋਲਦੀਆਂ ਕਿਉਂ ਨ੍ਹੀਂ? ਹਾਂ ਦੱਸ, ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਜਮਾਤ ’ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦੂੰ, ਨਾਲੇ ਤੇਰੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਦੱਸੂੰ। ਜਲਦੀ ਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ…।
ਡੰਡਾ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦਾ ਵੇਖਕੇ ਲੜਕੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਪਿਆਲਿਆਂ ਵਾਂਗ ਭਰ ਆਈਆਂ।
ਮੈਡਮ ਜੀ, ਇਹ ਤਾਂ ਊਈਂ  ਕਰਦੀ ਐ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਬੀ, ਮੈਡਮ ਜੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਵਰਗੇ ਲਗਦੇ ਐ। ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਵਰਗਾ ਮੜ੍ਹੰਗੈ, ਮੇਰਾ ਜੀ ਕਰਦੈ ਗੋਦੀ ’ਚ ਬੈਠ ਜਾਂ। ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਮਰੀ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਗੇ ਜੀ।
ਭਰੇ ਹੋਏ ਗਲੇ ਨਾਲ ਬੋਲਦੀ ਕੁੜੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਰਿਪ-ਤਰਿਪ ਪਾਣੀ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗਾ। ਬੱਚੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਮੈਡਮ ਦਾ ਡੰਡੇ ਵਾਲਾ ਹੱਥ ਇਕਦਮ ਢਿੱਲਾ ਪੈ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਲੜਕੀ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਫੇਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਜਾ, ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਬੈਠ ਜਾ।
ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠਿਆਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਪ ਛੋਟਾ-ਛੋਟਾ ਤੇ ਬੋਝਲ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਰਿਸ਼ੀ ਲੱਗ ਰਹੇ ਸਨ।
                                        -0-